Vroeger hadden we spoortuinen. Overal in het land waren er langs de spoorbanen tuinen te vinden. Zo ook in Alphen aan den Rijn. Vanaf het station richting Boskoop tot aan de Tankval en vanaf het station richting Leiden tot voorbij de oude Waterzuivering. En al deze tuinen waren bestemd voor medewerkers van de NS. Echter meer tuinen dan NS-ers. Zodoende konden ook anderen van de NS een tuin huren. Dat was dan een individueel contract met een looptijd van één jaar. Zonder wederzijdse opzegging werd het contract jaarlijks gecontinueerd. Deze situatie duurde tientallen jaren en iedereen tuinde voort.
Maar toen besefte NS, dat het verhuren van deze tuinen aan die tuinders wel een grote administratieve rompslomp betekende. Dus werden de individuele contracten opgezegd en iedereen vroeg zich af “wat nu?“. Wel wilde de NS de tuinders tegemoet komen, maar dan moest er wel een vereniging komen, die dan als aanspreekpunt fungeerde. Paniek dus bij de tuinders en noodgedwongen moest er dus een vereniging opgericht worden. De heren van ’t Wout, de Graaf en den Ouden hebben toen het voortouw genomen en op 4 november 1981 werd “VOLKSTUINVERENIGING SPOORZICHT” opgericht. Het aantal leden bedroeg 200 á 210 tuinders, waarvan 13 NS-mensen, die “dienstlanders” genoemd werden. Deze dienstlanders betaalden wel contributie aan de vereniging maar geen huur.
De vereniging had drie percelen grond en wel sectie A, B en C.
Sectie A liep van het Rietveldsepad tot aan de Tankval richting Boskoop.
Sectie B liep van het Rietveldsepad, langs het station, tot de overweg bij de oude waterzuivering richting Leiden.
Sectie C liep vanaf de overweg een paar honderd meter door richting Leiden.
Het zou echter niet lang rustig blijven. Gemeente Alphen a/d Rijn ging Kerk en Zanen ontwikkelen en vond dat grond langs de spoorlijn, in kwestie sectie B, nodig was om deze nieuwe wijk te kunnen ontwikkelen. Uiteraard protesteerde het bestuur van “SPOORZICHT” hiertegen maar de gemeente had daar geen boodschap aan. Onderhandelingen over een vervangend stuk grond liepen niet al te vlot. Een stuk bij de Molenwetering of een stuk aan de Oostgouweweg werden door het bestuur om diverse reden afgewezen. Een perceel grond aan het Rietveldsepad van ongeveer drie hectare kon de goedkeuring van het bestuur wel wegdragen.
Piet Vos heeft het complex toen aangelegd en eind april 1988 konden de eerste tuinders van sectie B hun tuin gaan inrichten. Een mooi complex was in wording. Een groot parkeerterrein, waar nissenhutten en materiaal opgeslagen waren voor de aanleg van de N11 hoorde daarbij. Ook gunstig is dat elke tuin aan het water grenst. Na enige jaren was er al weer een kleine uitbreiding van sectie KZ te noteren en wel in 1994 van ongeveer 3000m2.
Hoe ging het met de tuinders op sectie A en C?? Zij tuinden voort, hoewel er ook bedreigende geruchten de ronde deden over een bedrijventerrein en over sloop van de oude waterzuivering. Door afname van leden van sectie A heeft het bestuur 6110m2 teruggegeven aan de NS en daarbij werd door NS Railinfrabeheer vermeld, dat ze beleid aan het ontwikkelen zijn om in 1998 landelijk alle “verhuringen” op te zeggen.
In 2001 heeft het bestuur met NS Vastgoed een gesprek gehad over de aanleg van bedrijventerrein “De Schans”. De gemeente en NS Vastgoed hebben met elkaar onderhandeld en zijn toen een grondruil overeengekomen, wat voor sectie A tot gevolg had dat er weer tuinen ingeleverd moesten worden. De tuinders van sectie A wilden hier wel blijven tuinen en door onderlinge ruil en afstaan van wat tuin kon iedereen blijven. Het bestuur was daarom ook zeer verheugd te constateren dat er een grote solidariteit heerst onder deze leden. De tuinen concentreren zich nu hoofdzakelijk in de Vork bij de daar aanwezige spoorwegovergang.
De plannen van de gemeente voor sectie C zijn echter nog in nevelen gehuld.
Na het uitbreidinkje in 1994 heeft er een echt grote uitbreiding van KZ plaats gehad. Pad 1,2 en 3 werden een flink stuk naar het noorden uitgebreid. Ook aan de westkant van het complex, dus achter het derde stuk, Konden we een heel groot stuk uitbreiden met nog een klein puntje daarachter. Hiervoor werden er groenwallen gerooid, een grenssloot gedempt en een nieuwe gegraven aan de einden van de drie paden. Tevens werd deze grenssloot doorgetrokken langs stuk vier en het kleine puntje. We hadden dus voldoende tuinen beschikbaar om nieuwe tuinders te verwelkomen.
Plannen om een onderhoudsloods neer te zetten werden in maart 2000 gestalte gegeven en zodoende konden we onderhoudsmateriaal en machines veilig en droog opbergen.
VOLKSTUIN is een achterhaald begrip. Waar vroeger alleen voor de pot werd getuind is het nu zo, dat men er recreëerd en relaxed en groenten e.d. op de tweede plaats komt. Daarom heeft het bestuur de leden voorgesteld om de naam te veranderen in “TUINVERENIGING SPOORZICHT”, wat door de leden goedgekeurd is op de algemene ledenvergadering van 19 maart 2001 en via een notariële akte bekrachtigd is op 6 juli 2001.
Al tijden bleek ons complex aan het Rietveldsepad gevoelig voor afvaldumping en in weekeinden voor vandalisme van jeugd, die de laatste trein richting Boskoop hadden gemist. Glasschade en anderszins was het gevolg. In mei 2002 werd er daarom aan het Rietveldsepad een hek neergezet, die dit moest tegengaan. Iedereen kreeg een sleutel tegen een borgsom en het was de bedoeling, dat iedereen die als laatste het complex verliet, het hek op slot deed. Dit heeft een paar maanden geduurd, maar toen was iedereen van deze handeling doordrongen en functioneerde het hek waarvoor het gezet was naar behoren.
Ook in 2002 zijn we lid geworden van de AVVN, het overkoepelende orgaan van tuinverenigingen. Dat was maar goed ook, want er gingen geruchten, dat er een ijshal precies op ons complex zou komen. Na overleg met de gemeente en AVVN, die over veel expertise in dit soort zaken beschikt, werd na een gloedvol betoog van de directeur door de gemeente deze locatie opgeheven. Alle leden blij en we konden met een gerust hart onze hobby blijven beoefenen.
Kerk en Zanen bleef maar groeien en wijk Burghgooi werd gebouwd. Er moest echter een geluidswal komen om de wijk tegen het lawaai van de N11 te beschermen. In eerste instantie was deze wal voor een deel op ons complex geprojecteerd. Er waren al palen geslagen en we moesten een flink deel van het vierde perceel afstaan. Maar na overleg met aannemer en gemeente werd de wal iets meer naar het westen geprojecteerd, zodat we alleen van het vierde perceel een gedeelte kwijtraakte. Er werd een nieuwe grenssloot gegraven en een dam aangelegd achter de onderhoudsloods en zo was dit gevaar weer geweken. Dit geschiede in 2004. Ook in dit jaar moesten we sectie C ontruimen in verband met de ontwikkeling van het Da Vincigebouw. Met veel mankracht, ook van de andere sectie’s werd sectie C ontruimd en het afval gescheiden op het Zwarte Pad gedeponeerd, waar het door de gemeente werd weggehaald. Enige leden kwamen over naar sectie KZ, andere leden hielden het voor gezien en een ander lid probeerde weer iets anders, wat we voor onmogelijk hielden. Er ging dus steeds meer tuingrond weg en er kwam niets bij ter compensatie. Na overleg met de gemeente kregen we twee percelen grond aangeboden. Een perceel langs het Rietveldsepad en een ander perceel achter pad 1.
Deze percelen zijn met goede grond opgehoogd en doorgespit en zodoende tuinrijp gemaakt. In 2006 is er een pad aangelegd en zijn er heggen geplant.
Gezien het ledenbestand, dat rond de 165 leden schommelt is besloten om per 1 januari 2009 het perceel achter pad 1 weer terug te geven aan de gemeente. Sectie KZ heeft nu zijn definitieve grootte bereikt. De bruto opp. is ongeveer 5,5 á 6 hectare en het aantal tuinen zal uitkomen op ongeveer 180. Ook is het de bedoeling om op het perceel langs het Rietveldsepad een deel te bestemmen voor beginnende tuinders, die dan op een tuintje van enige tientallen m2 kunnen ervaren wat tuinieren nu werkelijk inhoudt.
Voor de toekomst willen we het complex verder verfraaien en aantrekkelijk maken voor de leden, zodat ze met plezier hun hobby kunnen beleven.
J.P. Hanselaar